Werkgroepen

Wat doet kunst (ertoe)? – Pien School

Veel hedendaagse kunstenaars willen verbindingen aangaan met publiek, andere makers of maatschappij. Daarnaast lijken kunstwerken soms zelf een soort leven te leiden: ze migreren, worden gereproduceerd of online geparodieerd. Ze spelen een rol in de wereld en in de levens van mensen (lees: leerlingen). Ook in de cultuurtheorie is er aandacht voor verbindingen, acties en ervaringen die een werk teweeg kan brengen. Naast de vraag wat een kunstwerk voorstelt, wordt dan ook de vraag gesteld wat een kunstwerk creëert of mogelijk maakt. Wat een kunstwerk doet. Met jullie wil ik graag verkennen: welke mogelijkheden biedt deze benadering voor de kunstles?

Pien School is docent kunsttheorie en kunsteducatie aan de Fontys DBKV. Ze studeerde cultuurwetenschappen, werkte als kunstdocent in het voortgezet onderwijs en was hoofdredacteur van Kunstzone. Als auteur schreef ze mee aan Contrast en Expo.

“Wat moet ik maken, juf?” – Emiel Heijnen

Alle kunstdocenten weten het: vrije kunstopdrachten leiden bij leerlingen vaak tot creatieve blokkades. Emiel Heijnen (auteur Bespiegeling en onderzoeker) ontdekte dat de beste kunstopdrachten uitgaan van ‘wicked problems’. Juist doordat hierbij specifieke randvoorwaarden en beperkingen gelden, wordt de creativiteit uitgelokt. Emiel stelt dat het ontwerpen van opdrachten, instructies en prompts een educatieve én creatieve praktijk tegelijk is. Aan de hand van prikkelende voorbeelden toont hij hoe kunstenaars en ontwerpers de meest fascinerende instructies en opdrachten bedenken en (laten) uitvoeren. Daarnaast voer je zelf experimentele) instructies uit, waarbij je in hoog tempo tot creatief handelen wordt uitgedaagd!

Emiel Heijnen is, naast auteur van Bespiegeling, lector kunsteducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Hij doet onderzoek naar interdisciplinaire vormen van kunstonderwijs en curriculumontwerp en geeft les op de Master Kunsteducatie. In zijn vrije tijd speelt hij in de bands Jumptown en L’ Huh. Emiel heeft een grote interesse in actuele kunst, muziek en populaire cultuur.

Visual Thinking Strategies – Ingemarie Sam

Deze workshop bevat een introductie van de kunsteducatieve methode Visual Thinking Strategies (VTS). Naast ervaring met de methode zelf en meer informatie over het gebruik ervan, zullen we stilstaan bij wat leerlingen kunnen leren van kunst in het algemeen en meer specifiek, door VTS. We staan stil bij hoe VTS inwerkt op persoonlijke ontwikkeling en welke vaardigheden met de methode ontwikkelt kunnen worden, onder andere empathie. Ook zal ingegaan worden op de beeldkeuze ten behoeve van VTS sessies en de taken van de gespreksleider/docent.

Ingemarie Sam is projectleider en promovenda bij Tilburg University. Haar onderzoek gaat over het mogelijke effect van VTS op het empathisch vermogen van rechtenstudenten en is bijna afgerond. Ingemarie heeft de bacheloropleiding Vaktherapie Beeldend in Nijmegen gedaan en daarna de master Kunsteducatie in Tilburg. Ook is ze opgeleid als (loopbaan-)coach. Ingemarie is gepassioneerd over de mogelijkheden van de kunsten voor persoonlijke ontwikkeling.

Kennismaken met EXPO Begrippen beeldende vakken voor de onderbouw – Antoinette van Duijn m.m.v. Bert Steensma & Renée de Vries 

Geef je beeldende vakken in de onderbouw? Dan is deze workshop iets voor jou! Hoe leer je jouw leerlingen alvast over kunstbeschouwelijke begrippen zonder dat dat teveel tijd kost? En hoe koppel je de begrippen op een handige manier aan de praktijkopdrachten uit de methode of aan jouw eigen opdrachten? In deze workshop maak je kennis met onze methode EXPO begrippen beeldende vakken voor de onderbouw van vmbo, havo en vwo. De makers van de methode zijn aanwezig voor het beantwoorden van vragen en geven je tips uit de praktijk.

In dialoog over kunst en activisme in het Stedelijk Museum – Stedelijk Museum, Jazzy Taihuttu

In deze workshop krijg je een introductie in de thematiek van de collectierondleiding van het Stedelijk Museum. Deze rondleiding wordt aangeboden voor de onderbouw & bovenbouw kunstvakken en CKV.

Activisme is een onderwerp dat we veel terugzien in het Stedelijk Museum Amsterdam én een thema dat steeds meer voorkomt in de leefwereld van jongeren. Klimaatprotesten, online activisme en strijden voor je eigen rechten binnen en buiten de schoolmuren, het komt op het pad van jullie jongeren. Maar hoe gaan kunstenaars daarmee om? Hoe zetten zij hun werk in om een boodschap mee te geven?

In het Stedelijk hangt veel werk van activistische aard, zoals de veelbesproken “Barricade” van Ahmet Öğüt of onze muur vol met protestposters. Tijdens de workshop zullen we ook samen door de collectie lopen om deze en andere besproken werken te bekijken, zodat de deelnemers de kunstwerken van dichtbij kunnen ervaren. Wij geven graag het woord aan de leerlingen en gaan samen in gesprek over de werken. Hoe je dat gesprek aangaat en de leerlingen zelf op een veilige manier aan werk zet rondom activisme, daar nemen we je, tijdens deze workshop, graag in mee.

Jazzy Taihuttu is educator onderwijs bij het Stedelijk Museum. Daar houdt ze zich bezig met de scholenprogammering en het toegankelijker maken van het museum en de collectie voor leerlingen, studenten en medewerkers uit het onderwijs. Ze heeft een achtergrond als docent Kunst Algemeen en Film en heeft aan meerdere educatieve projecten meegewerkt over het koloniaal verleden en de impact daarvan op de onze huidige maatschappij (zoals De Wereld van de Oost).

Inzet digitale licenties bij de Kunstmethoden – Antoinette van Duijn

Bij al onze kunstmethoden bieden wij leerlinglicenties aan. De licenties geven toegang tot videofragmenten bij opdrachten, uitlegvideo’s en drills, waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken. Handig inzetten van de licenties levert je tijdwinst op in de klas. Wist je dat je de licenties ook kunt gebruiken voor differentiatie in tempo, flipping the classroom en formatieve evaluatie? In deze workshop leer je hoe je de licenties optimaal kunt gebruiken — met of zonder telefoons, in de klas of juist niet in de klas — en zo laat aansluiten bij wat bij jouw school en jouw leerlingen past.

Is het begrip hoge en lage cultuur nog wel relevant? – Paul Buijs

Door verbindingen te leggen met populaire cultuur en gerenommeerde kunst, laat Paul Buijs je kunst op een andere manier beleven. In deze workshop zoomt hij in op fragmenten uit Disneyfilms. Een goed voorbeeld is de film “Fantasia” waarin Walt Disney gebruikt maakt van de Westerse muziekgeschiedenis en zijn eigen visie op het onderwerp geeft. Welke linken kunnen we leggen tussen de beeldcultuur waarin we nu leven en de kunst- en cultuurgeschiedenis? Denk onder andere aan de thematiek van “The Lion King” en Shakespeares “Hamlet”. Hoe Afrikaans is de soundtrack van deze film eigenlijk? Welke invloeden zijn er gebruikt en hoe kunnen we deze in perspectief leren zien? Vooral de Westerse kunst(geschiedenis) ligt onder de loep met hoe deze zich verhoudt met andere culturen. De beeldcultuur van Disney kan dienen als een inspiratiebron om met leerlingen in gesprek te gaan over dit onderwerp.

Paul Buijs studeerde docent beeldende kunst en vormgeving aan ArtEZ Arnhem en is als docent beeldend verbonden aan het VSO in Arnhem. Daarnaast heeft hij zijn eigen bedrijf 360gradenkunst van waaruit hij diverse lezingen geeft die met name betrekking hebben tot popcultuur. Eerder werkte hij mee aan meerdere boeken over het popicoon Madonna. In het binnen- en buitenland heeft hij als kunstenaar deelgenomen aan diverse kunstexposities.

Barricade als praktijkopdracht – Steffen Keuning

Een opvallend werk in het Stedelijk Museum Amsterdam is Bakunin’s Barricade (2015) van Ahmet Ögüt. De installatie oogt als een echte barricade: een willekeurige hoop oude banden, dranghekken, verkeersborden, een gekantelde auto èn schilderijen. Kunst en barricade…een vreemde combinatie? Wat, als je met dit werk als uitgangspunt, je kunstklas een praktijkopdracht geeft. Steffen Keuning verbindt praktijkopdrachten graag met het ‘theorie’vak Kunst Algemeen. Internet is daarbij een kunst- en rariteitenkabinet vol geheime laatjes met informatie en inspiratie waarmee leerlingen al snel aan de slag kunnen. Ai Weiwei, Bowie’s Heroes, Les Misérables, Christo …. roept u maar.  

Steffen Keuning is auteur van Bespiegeling (Kunst Algemeen voor havo en vwo) en stimuleerde als docent kunstvakken aan het Veluws College in Apeldoorn de bestaande kunstvakken om samen te werken aan een breed nieuw vak: Kunst & Media. Vorig jaar ontregelde hij enkele weken zijn geboortedorp met het Friestalige IZER, een ‘iepenloftspul’ met muziek, film en Shakespeare. 

Kennismaken met de nieuwe editie van Contrast vmbo – Donald Staal & Lotte Bekkema

In 2024 verschijnt er een nieuwe editie van de succesvolle methode Contrast CKV voor het vmbo. Ben je nieuwsgierig hoe die eruit gaat zien en wat er gaat veranderen? Kom dan naar deze workshop voor een sneakpreview! Aan de hand van een fysiek voorbeeldkatern met één hoofdstuk lopen we de veranderingen langs. Er zullen ook meerdere hoofdstukken digitaal in te zien zijn. Je kunt het katern tot in detail bekijken en bespreken met collega’s.

Ook zullen we nog wat aandacht besteden aan de nieuwe editie van Contrast CKV havo/vwo. Er zal voldoende ruimte zijn om vragen te stellen en ervaringen over het werken met deze nieuwe methode met ons en met jouw collega’s te delen.